Fransa: Okullarda abaya’ya (fereceye) getirilen yasak: tüm solun desteklemesi gereken bir karar – Thomas Legrand – Libération

Hayır, abayanın (bir nevi ferece: editörün notu) okullarda yasaklanması aşırı sağa verilen bir taviz değildir. Aslında tam tersi. Eğer bu yeni kurallar 2004 yılında çıkarılan ve dini sembollerin göze çarpmasını yasaklayan yasanın ruhuna ve lafzına dayanıyorsa, o zaman bu gerekli bir açıklama ve faydalı bir uyarlamadır. Bu nedenle, şu anda üzerinde uzlaşı sağlanan ve hiçbir büyük partinin (La France insoumise‘in bile) sorgulama niyetinde olmadığı bu yasaya geri dönmemiz gerekiyor. Bu yasa zamanında Sosyalistler ve RPR (bugünkü Les Républicains‘nin de Gaule’cu atası) tarafından ortaklaşa kabul edilmiştir. UDF (Union pour la Démorcratie Française, orta saǧ) ve komünistler karşı oy kullanmıştır. O dönemde PCF’in (Fransiz Komunist Partisi) ulusal sekreteri olan Marie-George Buffet, bugün bu metne oy vermediği için pişman olduğunu ve pratikteki önemini kabul ettiğini söylüyor. Front National (Ulusal Cephe: aṣırı saǧ) ise, boyuna takılan büyük haçları da yasakladığı için “din karşıtı” olarak değerlendirdiǧi bu yasayı desteklememiştir.

Açık talimatlar
2004 yılında, büyük gürültü uyandıran, manşetlere çıkan ve tüm siyasi partileri bölen Creil’deki okuldaki başörtülü kız öğrenciler olayının üzerinden on beş yıl geçmişti. Hassas mahallelerdeki okul müdürleri, giderek daha katı bir Islam’ın, siyasi bir İslam’ın yayılmasıyla karşı karşıya kaldıklarıni söylüyor ve daha açık talimatlar istiyorlardı. Jacques Chirac, Bernard Stasi’den (birkaç yıl önce Immigration, une chance pour la France (1) -“Göçmenler, Fransa için bir ṣans”- kitabını yazmış olan bir merkezci) okullarda dinî sembollerin yasaklanmasının ne ölçüde uygun olduğunu belirlemek üzere partiler arası bir komisyon kurmasını istedi. O dönemde İslami peçenin, kippa‘nın veya büyük bir haçın okula alınamayacağına karar verildi. Boyun zincirinin ucundaki küçük bir haça ya a Fatma’nın eli’ne ya da Davut yıldızına ise izin verilmişti.

2004 tarihli yasaya saygı duyulmuṣtur
O dönemde bu yasaya karşı çıkan herkes bu aksesuar ayrımlarını kınamış ve metnin uygulanamayacağını açıklamıştır. Gerçekte, dini bir anlam taşıyan takılar ile bir aidiyet iddiasının “göze çarpan” bir özelliği arasındaki ayrım çok iyi yapılmıştır. Ve genel olarak 2004 tarihli yasaya saygı gösterilmiştir. Hiç şüphe yok ki, 2004 yılında dini yaymaya ugrasanlar arasında abaya moda olsaydı, bu giysi yasaklılar listesinde yer alırdı. Dolayısıyla bugün abayanın yasaklanması 2004 tarihli yasaya bir ektir. Ve eğer “Insoumis” (“Itaat etmeyen Fransa” partisi mensupları) ve bazı ekolojistler bu yasanın adil olmadığına inanıyorlarsa, o zaman tutarlılık gereği, sosyalist Jean-Luc Mélenchon’un (Itaat etmeyen Fransa partisinin lideri) o dönemde onayladığı yasanın yürürlükten kaldırılmasını programlarına dahil etmelidirler.

Eǧer bu yasak tüm kamusal alanı ve yetişkinleri de kapsasaydi o zaman evet aşırı sağa verilen bir taviz olurdu. Ancak böyle bir durum söz konusu değil. Florian Philippot’nun (aṣırı saǧ parti, Rassemblement National‘in lideri) önce Front National’e (Milli Cephe, aṣırı saǧ partinin eski adı), şimdi de Rassemblement National’e (Ulusal topluluk) katılmasından bu yana, bu parti kendisini “laik” olarak gösterse bile, aşırı sağ aslında laikliğe kimlik temelli bir içerik ekleyerek anlamını kaydrmıṣtır . Aşırı sağın bu konularda böyle bir soygun girişiminde bulunması, solun varoluş nedenlerinden birinden vazgeçmesi gerektiği anlamına gelmez: bu varoluṣ nedeni bireysel özgürleşmeyi ilerletmek ve dinlerin gerici etkisini geriletmektir.

Bu yazi 1 Eylül 2023 Libération gazetesinde yayınlanan Thomas Legrand imzalı makalenin Radar Gazete için tercümesidir